Houten overkappingen zijn er in soorten en maten: van kleine afdakjes voor fietsen of haardhout tot royale veranda's. Ze kunnen aan de woning of de schutting zijn bevestigd of op zichzelf staan. Er zijn houten overkappingen die geheel open zijn - met eventueel een hekwerk - en er zijn er die één of meerdere dichte wanden hebben. Ook de daken kunnen zeer verschillend zijn: sterk hellend of licht hellend, met dakpannen, bitumen, betonstaalmatten (die begroeid kunnen worden), met schaduwdoek of bijvoorbeeld glas. Ten slotte kan ook de houtsoort verschillen.

Vergunning nodig voor een houten overkapping?
Als u een houten overkapping wilt maken, hebt u in bepaalde gevallen een vergunning nodig. Dit kunt u online checken. Ook uw gemeente kan u hierover informeren.
Of u nu wel of geen vergunning nodig hebt, het is verstandig om vooraf in ieder geval met uw buren over uw plannen te praten: dit kan over en weer veel ergernis voorkomen.

Zelf een houten overkapping bouwen
Hout is een geliefd bouwmateriaal voor een overkapping: het laat zich gemakkelijk bewerken en de warme en natuurlijke uitstraling van hout past uitstekend bij een 'buitenverblijf'. U kunt voor geïmpregneerd hout kiezen
Zelf een houten overkapping maken is niet moeilijk, er zijn zelfs complete zelfbouwpakketten te koop. Maar ook een houten overkapping bouwen naar eigen ontwerp, geheel op maat en met materialen van uw eigen voorkeur, hoeft niet moeilijk te zijn. In het volgende stappenplan gaan we uit van een houten overkapping - met hellend dak - die aan de woning wordt bevestigd.

Geschikt hout om zelf een overkapping te maken
In principe is elke houtsoort geschikt om een houten overkapping te bouwen. De zachtere houtsoorten kunnen verduurzaamd worden zodat ook deze houtsoorten lang meegaan. Bekende verduurzamingstechnieken zijn: schilderen, beitsen, oliën, wolmaniseren en creosoteren. Een vrij nieuwe techniek is hout volgens de PLATO techniek (Providing Lasting Advanced Timber Option) koken, drogen en bakken. Op deze manier is zelfs vurenhout een prima vervanger van tropisch hardhout.

De staanders van de houten overkapping
De hoogte van de te bouwen houten overkapping bepaalt de lengte van de staanders. Houdt er rekening mee dat de staanders gemiddeld 70 cm in de grond komen: hoe langer de staander, hoe dieper ze in de grond moeten. De staanders aan de muurkant gaan minder diep in de grond om afschot te creëren, het is bovendien verstandig om deze staanders met hoekijzers aan de muur te bevestigen. Het hellingspercentage kunt u zelf bepalen: afgestemd op het dak van de woning of het soort dakbedekking. Een min of meer open dak - bijvoorbeeld van betonstaalmatten die u laat begroeien - heeft helemaal geen afschot nodig.

Dwarsbalken en regels plaatsen
De dwarsbalken worden met hoekijzers op de staanders bevestigd. Op deze dwarsbalken wordt vervolgens het regelwerk bevestigd. De dikte van de regels wordt bepaald door het type dakbedekking waar u voor kiest: bij golfplaten of een schaduwdoek heeft u minder zware regels nodig dan bij bijvoorbeeld dakpannen of glas. De regels worden met een tussenafstand van 30 tot 50 cm aangebracht. Op het regelwerk wordt vervolgens het dak aangebracht.

Het dak van de houten overkapping
Er zijn talloze mogelijkheden om uw houten overkapping af te dekken. Een veelgebruikte dakbedekking is bitumen, in dakbanen of shingles. Op het regelwerk van de houten overkapping brengt u eerst platen underlayment aan, hierop kan direct de bitumen dakbedekking bevestigd worden. De onderkant van dit dak kan desgewenst naar eigen inzicht afgewerkt worden. Zorg er ook voor dat de aansluiting op de muur waterdicht wordt afgewerkt.
Wilt u een 'open' dak van betonstaalmatten die u laat begroeien, dan kunnen op de betonstaalmatten aangebrachte rietmatten snel voor de nodige dichtheid zorgen: ze houden de zon en een klein regenbuitje tegen. Planten als hedera - klimop - kamperfoelie, witte regen, de Duitse pijpbloem of de wilde wingerd zijn zeer geschikte klimplanten om een kleur- en geurrijk dak te creëren.

De zijwanden van de houten overkapping
U kunt een houten overkapping maken met open, halfopen of dichte zijwanden. Een open (houten) hekwerk kan fraai staan als veranda-afwerking en voldoende afscherming bieden. Om een beschut plekje te creëren, kan een deel van een of meerdere wanden worden afgetimmerd met bijvoorbeeld rabatdelen. Natuurlijk is het ook mogelijk een dichte zijwand te maken waar u een raam in bouwt. Bedenk wel dat het onder een meer afgesloten overkapping snel warm wordt.

De afwatering van de houten overkapping
Bij een waterdicht dak moet het (regen)water natuurlijk wel worden afgevoerd. Een dakgoot van zink of kunststof en regenpijp - eventueel uitkomend in een regenton - zijn eenvoudig te plaatsen. In sommige gevallen is het ook mogelijk om de afwatering op het bestaande systeem van de woning aan te sluiten.

De buitenvloer onder de houten overkapping
Als vloer bij de houten overkapping kunnen tegels of hout gebruikt worden. Het voordeel van hout is dat dit al snel lekker warm aanvoelt aan de voeten. Een houten vloer kan van houten tuintegels of van geribbelde of gladde vlonderplanken worden gemaakt. Deze worden bevestigd op een regelwerk dat op palen rust. Worteldoek op de tuingrond voorkomt het opkomen van onkruid.